آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین ممکن است؟

آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین خطرناک است؟ آیا مادری که زایمان اول خود را به صورت سزارین انجام داده ممکن است در آینده بتواند زایمان طبیعی داشته باشد؟ اگر اولین زایمان شما به صورت سزارین بوده و حالا برای بار دوم باردار هستید و نگرانی در بابت نوع زایمان خود دارید، در این مطلب با ما همراه باشید. در ادامه ضمن برشمردن مزایای زایمان طبیعی به این سوال پاسخ خواهیم داد که آیا ممکن است پس از یک سزارین، زایمان طبیعی داشت یا خیر؟ برای کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.

آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین خطرناک است؟

اگر کودک قبلی خود را از طریق جراحی سزارین به دنیا آورده‌اید و دوباره باردار شده‌اید، ممکن است از اینکه زایمان طبیعی پس از سزارین امکان‌پذیر باشد، متعجب شوید.

در گذشته، زنانی که یک زایمان سزارین را تجربه کرده بودند، مجبور بودند که تمام زایمان‌های بعدی خود را به همین روش انجام دهند. اما زایمان طبیعی پس از سزارین برای بسیاری از خانم‌ها قابل انجام است. عوامل زیادی وجود دارد که به مادر و پزشک کمک می‌کنند تا تصمیم بگیرند که آیا این روش مناسب است یا خیر.در شرایط معین، می‌توان این کار را انجام داد. تحقیقات نشان داده‌اند که اکثر زنانی که تصمیم به زایمان طبیعی پس از سزارین می‌گیرند، موفق می‌شوند. ایمنی برای مادر و نوزاد اهمیت بسزایی دارد؛ زیرا زایمان طبیعی پس از سزارین همیشه برای تمام زنان به‌طور یکسان ایمن نیست.        

مزایای زایمان طبیعی بعد از سزارین

اگر مزایای زایمان طبیعی پس از سزارین مورد بررسی قرار گیرد، خانم‌های باردار راحت‌تر می‌توانند تصمیم بگیرند که کدام روش را برای زایمان انتخاب ‌کنند. پس در این قسمت به شرح مزایای زایمان طبیعی خواهیم پرداخت:

·        کاهش عوارض جانبی

زایمان‌ طبیعی به بیمار این امکان را می‌دهد که از خطرات جانبی مانند خونریزی‌های شدید که در مواردی منجر به عمل برداشتن رحم یا ابتلا به عفونت‌های دیگر اعضای بدن طی فرآیند عمل می‌شود، کاهش پیدا کند.

·        بدون زخم و برش

در زایمان طبیعی شکم مادر باز نمی‌شود و آسیب کمتری به رحم و روده‌ها وارد می‌شود.

·        دوران نقاهت کوتاه‌

خانم‌های بارداری که به روش طبیعی زایمان خود را انجام می‌دهند سریع‌تر سلامت و قوت جسمانی خود را به دست می‌آورند و قادر خواهند بود فعالیت‌های روزمره خود را زودتر شروع کنند.

بیشتر بخوانید: تفاوت زایمان طبیعی و سزارین!!! کدام روش بهتر است؟

·        عدم ایجاد چسبندگی یا وجود جفت سرراهی

این عامل به‌خصوص با افزایش تعداد زایمان‌ها بیشتر می‌شود پس در صورت تمایل به داشتن بیش از دو فرزند بهتر است از زایمان طبیعی بهره گیرید.

·        زمان بستری کوتاه

خانم‌هایی که زایمان طبیعی انجام می‌دهند زمان کمتری را در بیمارستان خواهند گذراند و از لحاظ هزینه نیز مبلغ کمتری پرداخت خواهند کرد.

·        تاثیر بسزا در سرعت و کیفیت شیردهی

فرآیند شیردهی پس از زایمان طبیعی آغاز و کیفیت بهتری خواهد داشت.

·        حفظ انعطاف‌پذیری رحم

زایمان طبیعی سبب حفظ انعطاف‌پذیری رحم شده و این امکان را به زنان می‌دهد که زایمان‌های آینده خود را به صورت طبیعی انجام دهد.

·        مشارکت فعال مادر

مادر در فرآیند زایمان طبیعی فعال‌تر بوده و حس بهتری به تولد فرزندش خواهد داشت.

افراد کاندید برای زایمان طبیعی بعد از سزارین

چه افرادی مجاز هستند تا بعد از یک بار سزارین، زایمان طبیعی داشته باشند؟ در این بخش به بررسی شرایط زایمان طبیعی در افرادی که تجربه سزارین داشته‌اند، می‌پردازیم:

·        دقت به نوع برش رحم در سزارین قبلی

اگر نوع برش رحم به صورت عرضی باشد مشکلی برای زایمان طبیعی پیش نمی‌آید اما اگر برش به صورت عمودی باشد به علت احتمال پارگی محل برش، زایمان طبیعی توصیه نمی‌شود.

·        عدم داشتن سابقه عمل فیبروم یا پارگی رحم

سابقه عمل فیبروم یا پارگی رحم در سوابق پزشکی مادر می‌تواند منجر به ایجاد خطر برای مادر در حین زایمان طبیعی شود، در نتیجه در صورت وجود این عوامل پزشک از توصیه زایمان طبیعی به بیمار اجتناب می‌کند.

·        فاصله مناسب بین سزارین‌ها

اگر حداقل ۱۸ ماه از زمان عمل سزارین شما گذشته باشد شانس این را دارید که زایمان طبیعی را تجربه کنید.

·        وجود تمام شرایط نرمال از لحاظ سلامت جسمی، فیزیکی مادر و جنین

شرایط نرمال جسمی به معنای داشتن وزن مناسب مادر، عدم وجود جفت سرراهی، عدم جنین درشت یا وضعیت بریچ و در نهایت چند قلو داشتن است که شرایط را برای زایمان طبیعی مستعد می‌کند.

·        عدم انجام بیش از 2 سزارین

زایمان طبیعی برای خانم‌هایی که بیش از 2 بار عمل سزارین را انجام داده‌اند، توصیه نمی‌شود.

·        به دنیا آوردن فرزندی سالم و بدون مشکل در زایمان‌های قبلی

خانم باردار باید فرزندان قبلی خود را بدون عارضه به دنیا آورده باشد تا کاندید عمل زایمان طبیعی باشد.

·        وجود امکانات بیمارستانی بالا

انجام زایمان باید در بیمارستانی باشد که اگر شرایط به شکلی پیش رفت که نیاز به وجود سزارین بود، این امکان وجود داشته باشد.

·        سابقه سزارین موفق

زنانی که پیش‌تر سزارین موفق داشته‌اند، ممکن است برای زایمان طبیعی بعدی نیز آمادگی لازم را داشته باشند.

·        بارداری تک قلو

مادرانی که حاصل باروری آن‌ها جنین تک قلو است، افراد مناسبی برای این نوع زایمان محسوب می‌شوند.

خطرات و عوارض زایمان طبیعی بعد از سزارین

با وجود آن‌که درصد بالایی از خانم‌ها می‌توانند بعد از سزارین، زایمان طبیعی نیز داشته باشند باید به این نکته نیز توجه داشت که در گروهی از خانم‌ها که رحم آن‌ها هنوز به خوبی ترمیم نشده است، انجام زایمان طبیعی پیشنهاد نمی‌شود. همچنین گاهی پس از این فرآیند این امکان وجود دارد پزشک تشخیص دهد تا رحم آسیب‌دیده را خارج کند که به معنای از دست رفتن قدرت باروری فرد خواهد بود.

فاکتورهای خطر در زایمان طبیعی بعد از سزارین

گاهی اوقات و در شرایطی خاص زایمان طبیعی پس از سزارین توسط پزشک اصلا توصیه نمی‌شود. در این آیتم فاکتورهای خطر زایمان طبیعی بعد از سزارین را به صورت تیتروار اطلاع‌رسانی می‌کنیم:

•  ایجاد مسمومیت بارداری
•  ابتلای مادر به بیماری‌های زمینه‌ای
•  اضافه وزن مادر و سن بالای ۴۰ سال وی
• برش عمودی روی رحم ناشی از سزارین قبلی
• انجام سزارین بیش از ۲ بار
•  وجود جنین سنگین
•  استفاده مادر از داروهای فشار

عوامل فوق هر کدام به تنهایی یا در کنار دیگری می‌تواند از فاکتورهای خطر محسوب شود.

مراقبت های قبل از زایمان طبیعی بعد از سزارین

برای مراقبت‌های قبل از انجام VBAC نقش ماما، مراقبین بهداشتی و پزشک متخصص زنان بسیار پر‌رنگ و حائز اهمیت است. آن‌ها باید تمام تلاش خود را برای اطلاع رسانی و آماده‌سازی خانم باردار متقاضی زایمان طبیعی انجام دهند. او پس از کسب اطلاعات لازم و رعایت استانداردهای زایمان از قبیل سن و وزن مناسب همچنین داشتن لگن و بدن سالم و با ارزیابی شانس زایمان طبیعی و مطلع شدن از خطرات احتمالی مانند خونریزی زیاد یا پارگی رحم و شبیه‌سازی شرایط زایمان می‌تواند زایمان موفق‌تری داشته باشد.

·        ارزیابی و تصمیم‌گیری

گام اول این است که پزشک با ارزیابی دقیق اطلاعاتی مانند نوع جراحی سزارین قبلی، عدم وجود مشکلات جدی در حوزه رحم و ناحیه عمل جراحی، بررسی وضعیت جنین و علل سزارین اولیه را بررسی کند.

·       مراقبت‌های ویژه

مراقبت‌های روتین شامل نظارت دقیق بر ضربان قلب جنین، کنترل دقیق فشار خون، انجام سونوگرافی منظم، آمادگی برای سزارین اضطراری و کاهش استرس می‌شوند.

بیشتر بخوانید: زمان مناسب زایمان سزارین در چند هفتگی است؟

·        آگاهی از مخاطرات و مزایا

قبل از هر تصمیمی، زنان باید از مخاطرات و مزایای زایمان طبیعی پس از سزارین آگاه باشند. این شامل مخاطر احتمالی شکستگی رحم و نیاز به سزارین اضطراری می‌شود.

·       هماهنگی با تیم پزشکی

هماهنگی با تیم پزشکی، از جمله پزشک، ماما و پرستاران، در زمینه زایمان طبیعی بسیار حیاتی است.

سؤالات متداول

نتیجه گیری

زایمان طبیعی بعد از سزارین امکان پذیر و ممکن است، ولی به شرایطی بستگی دارد و پزشک زنان باید طبق شرایط تصمیم به نوع زایمان بگیرد. به طور‌کلی خانم‌هایی که قبلاً عمل سزارین را کمتر از 2 بار انجام داده‌اند و از شرایط فیزیکی سالمی بهره‌مندند، می‌توانند کاندید زایمان طبیعی باشند؛ به شرط آن‌که از سلامت بافت رحم خود مطمئن بوده و پزشک متخصص آن‌ها سلامت جنین و موقعیت قرارگیری آن و همچنین دیگر بایدها و نبایدهای گفته‌شده در متن را تایید کند. البته عواملی چون طولانی‌شدن زمان زایمان و خونریزی زیاد و همچنین عفونت رحم عواملی هستند که باید با مشورت با یک متخصص آگاه، شفاف سازی شوند.