خونریزی در بارداری یکی از مشکلاتی است که اغلب زنان در بارداری تجربه می‌کنند و برای آن‌ها بسیار نگران‌کننده است، اما باید بدانید که خونریزی و لکه بینی در دوران بارداری، یک عارضه شایع است که علل مختلفی باعث بروز آن می‌شوند. البته، توجه داشته باشید که میزان خونریزی و مدت‌زمان آن، بسیار مهم است و در صورتی که از حد طبیعی بیشتر باشد، ممکن است خطری سلامت مادر و جنین را تهدید کند. به همین دلیل، در این مقاله تصمیم داریم تا به علل خونریزی و لکه بینی در دوران بارداری بپردازیم و تفاوت این دو را نسبت به یکدیگر شرح دهیم. با ما همراه باشید.
تفاوت لکه بینی و خونریزی در بارداری
خونریزی بارداری و لکه بینی، دو امر متفاوت از یکدیگر هستند که علائم و نشانه‌های متفاوتی نیز دارند. لکه بینی همان خونریزی خفیف در دوران بارداری است که ممکن است به دلایل مختلفی صورت بگیرد. از نشانه‌های لکه بینی می‌توان به وجود چند قطره خون بر روی لباس زیر اشاره کرد که به رنگ قهوه‌ای یا صورتی است. توجه داشته باشید که شدت خونریزی در لکه بینی، بسیار کم است و معمولاً موضوع نگران‌کننده‌ای نیست. همچنین، بروز لکه بینی در سه ماهه اول بارداری، معمولاً طبیعی بوده و خطری مادر و جنین را تهدید نمی‌کند.
بیشتر بخوانید: علائم بارداری در ماه اول و ماه دوم بارداری
خونریزی رحم مورد دیگری است که ممکن است در طول دوران بارداری رخ دهد. این مشکل علائم متفاوتی نسبت به لکه بینی دارد و نسبت به آن متفاوت است. معمولاً شدت خونریزی در این مواقع شدید بوده و خون به رنگ قرمز روشن است. ممکن است در این شرایط، نیاز به استفاده از پد بهداشتی پیدا کنید. توجه داشته باشید در صورتی که خونریزی رحم بیشتر از 24 ساعت طول بکشد، شبیه خونریزی دوران قاعدگی بوده و همراه با درد باشد، باید سریعاً با پزشک خود تماس گرفته و مسئله را با او در میان بگذارید.
چه نوع خونریزی در بارداری خطرناک است؟
خونریزی در بارداری امری شایع است که به دلیل تغییرات ایجاد شده در بدن و رحم مادر، ممکن است رخ دهد. البته، اغلب این خونریزی‌ها در اوایل بارداری و به صورت لکه بینی است. در صورتی که خونریزی رحم در اواخر بارداری صورت بگیرد، کمی نگران‌کننده است. توجه داشته باشید که پزشک شما، باید در جریان تمام خونریزی‌ها و لکه‌بینی‌های دوران بارداری قرار بگیرد تا در صورت نیاز، اقدامات لازم را ترتیب دهد.
بیشتر بخوانید: تغذیه در بارداری و نقش آن در سلامت مادر و جنین
در صورتی که خونریزی رحم شما شدید بوده و همراه با علائم خاصی باشد، باید سریعاً پزشک خود را مطلع سازید تا از خطرات احتمالی که سلامت شما و جنین را تهدید می‌کند، جلوگیری کنید. برخی از این علائم خاص که با خونریزی شدید رحم همراه می‌شوند عبارت‌اند از:
- سرگیجه
- غش کردن
- تب و لرز شدید
- انقباض و گرفتگی عظلات
- علائم زایمان زودرس مانند، پارگی کیسه آب
- و…
خونریزی در بارداری نشانه چیست؟
خونریزی در بارداری می‌تواند به علل مختلفی صورت بگیرد و نشانه‌ای از موارد مختلف باشد. جهت تعیین دقیق علت خونریزی و مشخص کردن مشکل به وجود آمده، باید به شدت خونریزی، ماه بارداری و… توجه کرد. در ادامه علل ممکن بررسی شده است.
برای پیشگیری از خونریزی در بارداری باید رژیم غذایی، نوع رفتار، سبک زندگی، رابطه جنسی و بسیاری از موارد دیگر را در زندگی خود کنترل کرده و به شکلی اصولی و محافظه کارانه 9 ماه بارداری خود را سپری کنید.
بیشتر بخوانید: درد واژن در بارداری
علت لکه بینی در سه ماهه‌ی اول بارداری
ایجاد لکه بینی در سه ماهه اول بارداری، یک امر شایع و طبیعی است که حدود 33 درصد بانوان، آن را تجربه می‌کنند. لکه بینی باعث سقط جنین نمی‌شود و جان مادر را هم به خطر نمی‌اندازد. توجه داشته باشید که لکه بینی در این دوران، به دلایلی مختلفی صورت می‌گیرد که تنها برخی از آن‌ها خطرناک هستند. در بخش زیر، به اصلی‌ترین دلایل ایجاد لکه بینی در سه ماهه اول بارداری اشاره می‌کنیم:
برقراری رابطه جنسی
مویرگ‌های خونی در ابتدای دهانه‌ی رحم را مسدود می‌کنند و در دوران بارداری، جریان خون بیشتری در رحم و در این مویرگ‌ها ایجاد می‌شود. اگر با انجام رابطه‌ی جنسی، فشار به این ناحیه وارد شود، دهانه‌ی رحم تحریک می‌شود و لکه بینی ایجاد می‌شود. معمولاً این لکه بینی شدید نیست و چند ساعت پس از آن متوقف می‌شود.
معاینات فیزیکی صورت گرفته توسط پزشک
معاینات لگنی و فیزیکی در هفته‌های ششم تا دوازدهم بارداری انجام می‌شود. پس از این معاینه ممکن است تا ۲۴ ساعت لکه بینی داشته باشید که طبیعی است.
لانه‌گزینی جنین
پس از بارور شدن، سلول تخمک در لوله‌های فالوپ به رحم منتقل می‌شود و به دیواره رحم متصل می‌گردد. این فرایند معمولاً در ۶ تا ۱۲ روز پس از تخمک گذاری اتفاق می‌افتد و با نشانه‌هایی مانند حساس شدن سینه‌ها، گرفتگی در عضلات، و لکه بینی همراه است که به آن لانه‌گزینی می‌گویند.
خونریزی یا لکه بینی در هفته‌های اول بارداری به دلیل لانه گزینی است. لکه بینی ناشی از لانه گزینی خفیف بوده و هم رنگ خون پریودی است. همچنین نهایت 3 روز طول می کشد.
سقط جنین
احتمال سقط جنین در 12 هفته اول بارداری بیشتر است و نشانه هایی چون گرفتگی یا درد شکمی دارد. در صورت بروز خونریزی در 12 هفته اول به پزشک خود مراجعه کنید.
تشخیص این مورد که علت لکه بینی در سه ماه اول بارداری چیست، بر عهده پزشک متخصص قرار دارد. بنابراین، بهتر است پزشک خود را در جریان لکه بینی قرار دهید و به این ترتیب، از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کنید.
بیشتر بخوانید: سقط مکرر؛ عوارض سقط مکرر
خونریزی ساب کوریونیک
در بارداری خون در لایه‌های کوریون یعنی غشای خارجی جنین وکنار جفت و در داخل جفت جمع می‌شود. ممکن است این جمع شدن خون باعث مشکلی نشود ولی در بعضی موارد خونریزی می‌کند و باعث بروز عوارض می‌شود.
حاملگی خارج رحم
حاملگی خارج از رحم (Ectopic pregnancy) به وقوع می‌پیوندد زمانی که تخمک خارج از رحم بارور شود و ناتوان در لانه‌گزینی در رحم باشد. محل شایع‌ترین اتفاق این حالت، لوله‌های فالوپ است. علائم و نشانه‌های این وضعیت شامل خونریزی و لکه بینی در دوران بارداری و درد در پایین شکم می‌باشد.
حاملگی مولار
حاملگی مولار یک نوع اختلال بارداری است که در آن بافت‌های پلاسنتایی، به جای رشد نرمال، به شکل یک مولار یا توده پلاسنتایی غیرقابل تشخیص می‌رشد. این وضعیت می‌تواند با خونریزی در دوران بارداری همراه باشد.
عفونت
داشتن عفونت در واژن چون تبخال، زگیل تناسلی و.. سبب بروز خونریزی می شود.
وجود پولیپ‌های سرویکس در دهانه رحم
زنانی که پولیپ دهانه رحم دارند، در بارداری خونریزی های سبک دارند که خطرناک نیست.
بیشتر بخوانید: زگیل تناسلی و بارداری
علت خونریزی در سه ماهه‌ی دوم و سوم بارداری
خونریزی در سه ماهه دوم و سوم بارداری، کمی نگران‌کننده است. خونریزی در سه ماهه دوم و سوم بارداری را به دلایل مختلفی رخ می دهد که بهتر است آگاهی کامل از شرایط موجود داشته باشید. از جمله علت‌های اصلی ایجاد خونریزی در ماه چهارم به بعد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
جفت سرراهی
جنین با بند ناف به جفت متصل شده و از بدن مادر غذا دریافت می‌کند. جفت باید در نیمه‌ی بالایی رحم قرار گیرد. اگر شرایطی پیش بیاید و جفت در نیمه‌ی پایینی رحم قرار بگیرد، دهانه‌ی رحم را مسدود می کند و مانع از خروج جنین شود، به این حالت جفت سرراهی گفته می‌شود.
جفت سرراهی با علائمی چون خونریزی بدون درد و با گشاد شدن دهانه‌ی رحم همراه است. تا زمانی که جنین نتواند با جفت از مادر تغذیه کند، عارضه‌ای برای جنین و مادر ایجاد نمی‌کند. جفت سر راهی در سونوگرافی هفته ۱۶ تا ۲۰ بارداری مشخص می‌شود و می‌توان از بروز عوارض آن و خونریزی جلوگیری کرد.
جدا شدن جفت و جنین
جدا شدن جفت باید هنگام زایمان رخ دهد. اگر جفت قبل از زایمان جدا شود، به این وضعیت دکولمان گفته می‌شود که یکی از شایع‌ترین علل خونریزی در سه ماهه دوم و سوم بارداری است. این وضعیت ممکن است منجر به مرگ مادر و جنین شود و بسیار خطرناک است. علائم دیگر جدا شدن زودرس جفت به‌جز خونریزی شامل موارد زیر است:
- افزایش ضربان قلب جنین
- افزایش شدت و انقباض‌های رحمی
- درد شکم
زایمان زودرس
زایمان قبل از ۳۷ هفتگی بدون پاره شدن کیسه‌ی آب را زایمان زودرس می‌نامند. مهم‌ترین علامت در بروز زایمان زودرس، خونریزی شدید است. در اکثر موارد، خونریزی در ماه هفتم بارداری به دلیل زایمان زودرس اتفاق می‌افتد. نارسایی دهانه رحم به دلیل ضعف ماهیچه‌های آن که باعث زایمان زودرس و یا سقط جنین می‌شود. علائم زیر از وقوع زایمان زودرس خبر می‌دهد.
- فشار شدید در لگن
- تورم صورت و دست‌ها
- ترشح روشن و آبکی و خون روشن در واژن
- درد همراه با ادرار
- درد پشت و درد معده‌ی طولانی
- استفراغ
- فشار شدید لگن
آیا لکه بینی در بارداری به جنسیت جنین ربط دارد؟
برخی از افراد بر این عقیده هستند که ایجاد لکه بینی و خونریزی در بارداری، نشانه‌ای از پسر بودن جنین است. اما باید توجه داشته باشید که این باورها، ریشه علمی ندارند و امروزه کاملاً رد می‌شوند. بنابراین، می‌توان گفت که ایجاد خونریزی و لکه بینی در بارداری ربطی به جنسیت جنین ندارد و می‌تواند به دلایلی که در بالا اشاره کردیم، صورت بگیرد.
بیشتر بخوانید: تعیین جنسیت جنین قبل از بارداری
هنگامی که با خونریزی در دوره بارداری مواجه می‌شویم، چه کارهایی باید انجام دهیم؟
در هنگام بروز خونریزی در بارداری، بهتر است اقداماتی که در زیر بیان می‌کنیم را به ترتیب انجام دهید و سپس، پزشک خود را در جریان خونریزی و لکه بینی ایجاد شده قرار دهید. این اقدامات عبارت‌اند از:
- آرامش و خونسردی خود را حفظ کرده و از استرس بیشتر پرهیز کنید.
- استراحت کنید و اصلا فعالیت‌های سنگین انجام ندهید.
- استفاده از پد بهداشتی را جایگزین تامپون کنید.
- از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
- مسئله را با پزشک متخصص خود در میان بگذارید.
- دستورالعمل و داروهای تجویز شده از سوی پزشک را به صورت مرتب، رعایت کنید.
نتیجه‌گیری
خونریزی در بارداری و ایجاد لکه بینی، می‌تواند به دلایل مختلفی صورت بگیرد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها را بررسی کردیم. در بسیاری از موارد، ایجاد خونریزی و لکه بینی طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما با توجه به حساسیت دوران بارداری و نگرانی والدین از سلامت جنین و مادر، بهتر است خونریزی و لکه بینی ایجاد شده را با پزشکی متخصص و حاذق در این زمینه در میان بگذارید.
اگر به دنبال پزشکی توانا در این زمینه هستید، ما دکتر محبوبه غریب لکی را به شما پیشنهاد می‌کنیم. شما می‌توانید از خدمات و مشاوره این پزشک حاذق در زمینه خونریزی و لکه بینی دوران بارداری بهره‌مند شوید.
