کیست درموئید تخمدان: علل، علائم و گزینه های درمانی

کیست درموئید تخمدان که به نام تراتوم کیستیک بالغ نیز شناخته می‌شوند، یک نوع شایع تومور خوش‌خیم تخمدان هستند. این کیست ها در حالی که اغلب بدون علامت هستند و به طور اتفاقی در طول معاینات معمول لگن یا مطالعات تصویربرداری کشف می شوند، گاهی اوقات می توانند باعث ناراحتی یا عوارض شوند. درک علل، علائم و گزینه های درمانی کیست درموئید تخمدان برای تشخیص زودهنگام و مدیریت مؤثر بسیار مهم است.

کیست درموئید تخمدان چیست؟

کیست‌های درموئید تخمدان توده‌های غیرسرطانی هستند که از سلول‌های زایا ایجاد می‌شوند، سلول‌هایی که می‌توانند انواع مختلفی از بافت‌ها را در بدن ایجاد کنند. این کیست ها معمولاً حاوی انواع مختلف بافت از جمله مو، پوست، دندان و گاهی اوقات حتی استخوان یا غضروف هستند. کیست های درموئید تخمدان علیرغم ترکیب غیرمعمولشان، عموماً بی ضرر هستند و به ندرت سرطانی می شوند.

علل ایجاد کیست درموئید تخمدان:

علت دقیق کیست درموئید تخمدان به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، تصور می شود که آنها از سلول های زایا که به طور غیر طبیعی در تخمدان تکثیر می شوند، ایجاد می شوند. این رشد بیش از حد منجر به تشکیل یک ساختار کیستیک حاوی انواع بافت های مشتق شده از انواع مختلف سلول می شود. در حالی که اکثر کیست های درموئید تخمدان پراکنده هستند و بدون هیچ دلیل قابل شناسایی رخ می دهند، برخی از موارد ممکن است دارای استعداد ژنتیکی باشند.

علائم کیست درموئید تخمدان:

در بسیاری از موارد، کیست درموئید تخمدان هیچ علامتی ایجاد نمی کند و به طور اتفاقی در طی معاینات معمول لگن یا مطالعات تصویربرداری مانند سونوگرافی یا اسکن MRI کشف می شود. با این حال، هنگامی که علائم ظاهر می شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:

1. درد شکم یا لگن: برخی از زنان مبتلا به کیست درموئید تخمدان ممکن است درد مبهم یا شدیدی را در قسمت تحتانی شکم یا لگن تجربه کنند، به ویژه در طول قاعدگی یا مقاربت جنسی.
2. نفخ یا پری: کیست های درموئید تخمدان می توانند بر اندام های اطراف فشار وارد کنند و منجر به احساس نفخ یا پری شکم شوند.
3. تغییر در چرخه های قاعدگی: ممکن است چرخه های قاعدگی طبیعی را مختل کرده و باعث پریودهای نامنظم یا خونریزی غیرطبیعی شود.
4. علائم ادراری: در موارد نادر، کیست های درموئید تخمدان بزرگ می توانند مثانه را فشرده کنند و منجر به فوریت ادرار، تکرر یا مشکل در تخلیه مثانه شوند.
5. عوارض: کیست های درموئید تخمدان اگرچه غیرمعمول هستند، گاهی اوقات ممکن است پاره یا پیچ خورده (پیچ خوردگی)، منجر به درد شدید شکم و عوارض بالقوه جدی شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

تشخیص کیست درموئید تخمدان:

تشخیص کیست درموئید تخمدان معمولاً شامل ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و مطالعات تصویربرداری است. در طول معاینه لگن، پزشک ممکن است بتواند یک توده قابل لمس را در ناحیه لگن احساس کند. مطالعات تصویربرداری، مانند سونوگرافی یا اسکن MRI، می تواند تصاویر دقیقی از کیست ارائه دهد و به تمایز آن از انواع دیگر تومورهای تخمدان کمک کند. در برخی موارد، آزمایش‌های خون ممکن است برای ارزیابی سطوح تومور مارکرهای خاص انجام شود، اگرچه این آزمایش‌ها مختص کیست‌های درموئید تخمدان نیستند.

گزینه های درمانی برای کیست درموئید تخمدان:

درمان مناسب به عوامل مختلفی از جمله اندازه کیست تخمدان، وجود علائم و سن زن و برنامه های باروری بستگی دارد. در بسیاری از موارد، مدیریت محافظه کارانه با نظارت منظم ممکن است کافی باشد، به خصوص برای کیست های کوچک و بدون علامت که بعید است عوارضی ایجاد کنند.

1. انتظار هوشیارانه: برای کیست های درموئید تخمدان کوچک و بدون علامت، ممکن است رویکرد “مواظب باشید و صبر کنید” با معاینه منظم لگن و مطالعات تصویربرداری برای نظارت بر هرگونه تغییر در اندازه یا علائم توصیه شود.
2. داروها: در برخی موارد، داروهای ضد بارداری هورمونی، مانند قرص های ضد بارداری، ممکن است برای کمک به تنظیم چرخه های قاعدگی و کاهش خطر عود کیست تجویز شوند.
3. برداشتن با جراحی: اگر بزرگ باشد، علائم قابل توجهی ایجاد کند یا مشکوک به بدخیم بودن باشد، ممکن است برداشتن جراحی (سیستکتومی) ضروری باشد. در طی سیستکتومی، کیست با دقت تشریح و از تخمدان خارج می شود و در عین حال بافت سالم اطراف حفظ می شود. در برخی موارد، اگر کیست به خصوص بزرگ یا پیچیده باشد، ممکن است روشی به نام اوفورکتومی برای برداشتن کل تخمدان انجام شود.
4. جراحی لاپاراسکوپی: در سال های اخیر، روش های کم تهاجمی مانند جراحی لاپاراسکوپی به طور فزاینده ای برای برداشتن کیست های درموئید تخمدان مورد استفاده قرار گرفته است. جراحی لاپاراسکوپی شامل ایجاد برش های کوچک در شکم است که از طریق آن یک لوله نازک و انعطاف پذیر با دوربین (لاپاراسکوپ) و ابزار جراحی وارد می شود. این روش چندین مزیت نسبت به جراحی باز سنتی دارد، از جمله زمان بهبودی کوتاه‌تر، درد کمتر و کاهش خطر عوارض.

آیا کیست درموئید تخمدان قبل بارداری باید برداشته شود؟

تصمیم برای برداشتن، قبل از بارداری به عوامل مختلفی از جمله اندازه کیست، وجود علائم و برنامه های باروری زن بستگی دارد. به طور کلی، اگر کیست بزرگ باشد، علائم قابل توجهی ایجاد کند، یا مشکوک به بدخیم بودن باشد، ممکن است قبل از اقدام به بارداری، برداشتن آن با جراحی توصیه شود تا خطر عوارض به حداقل برسد و نتیجه تولید مثلی سالم تضمین شود.

با این حال، اگر کیست کوچک، بدون علامت است و هیچ گونه نگرانی ایجاد نمی کند، ممکن است بتوان آن را در دوران بارداری تحت نظر گرفت و مداخله جراحی را به بعد از زایمان موکول کرد. در برخی موارد، داروهای ضد بارداری هورمونی ممکن است برای کمک به تنظیم چرخه های قاعدگی و کاهش خطر بزرگ شدن کیست در دوران بارداری تجویز شود.

بیشتر بخوانید: بارداری با کیست تخمدان

برای زنانی که قصد بارداری دارند و کیست درموئید تخمدان در آنها تشخیص داده شده است، ضروری است که گزینه های خود را با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی در میان بگذارند. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی می‌تواند بر اساس سابقه پزشکی فرد، ویژگی‌های کیست و اهداف باروری زن، راهنمایی شخصی ارائه کند.

سؤالات متداول

نتیجه گیری:

کیست های درموئید تخمدان تومورهای خوش خیم رایجی هستند که از سلول های زایای داخل تخمدان ایجاد می شوند. در حالی که اغلب بدون علامت هستند، گاهی اوقات می توانند باعث درد شکم، بی نظمی قاعدگی یا علائم دیگر شوند. تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب کلید پیشگیری از عوارض و حصول اطمینان از نتایج بهینه است. اگر مشکوک هستید که ممکن است کیست درموئید تخمدان داشته باشید یا علائمی از آن را تجربه می کنید، ضروری است که برای ارزیابی و راهنمایی با یک پزشک زنان مشورت کنید. با تشخیص و درمان به موقع، اکثر زنان مبتلا به کیست درموئید تخمدان بهبود و رفع علائم را دارند.